Giới thiệu sách: Các huyền thoại về nguồn gốc của lửa (J. G. Frazer)


Tiến sĩ ngành Sử học với hơn 40 kinh nghiệm biên tập sách về các lĩnh vực kinh tế- chính trị- văn hoá- xã hội, tác giả của nhiều bài báo trên các tạp chí khoa học uy tín tại Việt Nam.
Aug 7, 2020


Giới thiệu sách: Các huyền thoại về nguồn gốc của lửa
(Tác giả: J. G. Frazer; Người dịch: Ngô Bình Lâm dịch; Phạm Minh Quân hiệu đính; Nxb. Thế Giới liên kết với Nhà sách Song Thủy)

Tác giả James George Frazer (1/1/1854 – 7/5/1941) là một nhà nhân học người Scotland, một trong những người sáng lập nên nhân học hiện đại, đặc biệt là nhân học xã hội theo trường phái tiến hóa luận ở Anh và tôn giáo học so sánh cũng như huyền thoại học. Ông tốt nghiệp xuất sắc ngành văn hóa học cổ điển tại trường Đại học Glausgow, Scotland. James George Frazer là một nhà nhân học phòng giấy. Ông ít đi khảo sát thực địa, ngoài các chuyến thăm Hy lạp và Italia. Ông nghiên cứu chủ yếu dựa vào các nguồn tư liệu đã có từ nhiều nguồn khác nhau. Căn cứ vào đó, Frazer đã tổng hợp, phân tích tất cả các giai/huyền thoại về nguồn gốc của lửa ở hầu khắp các vùng, các châu lục trên thế giới, như Melanesia, Polynesia, Micronesia ở Thái Bình Dương, châu Phi, châu Úc, châu Á, châu Mỹ, ở Hy lạp và Ấn Độ cổ đại...

-Nội dung chính của cuốn sách gồm:
+ Nguồn gốc của lửa ở Tasmania
+ Nguồn gốc của lửa ở châu Úc
+ Nguồn gốc của lửa trên các đảo của eo biển Torres và ở Tân Ghinê
+ Nguồn gốc của lửa ở Melanesia
+ Nguồn gốc của lửa ở Polynesia và ở Micronesia
+ Nguồn gốc của lửa ở Indonesia
+ Nguồn gốc của lửa ở châu Á
+ Nguồn gốc của lửa ở Madagascar
+ Nguồng gốc của lửa ở châu Phi
+ Nguồn gốc của lửa ở Nam Mỹ
+ Nguồn gốc của lửa ở Trung Mỹ và Mêhicô
+ Nguồn gốc của lửa ở Bắc Mỹ
+ Nguồn gốc của lửa ở châu Âu
+ Nguồn gốc của lửa ở Hy Lạp
+ Nguồn gốc của lửa ở Ấn Độ cổ

Cuốn sách của J. G. Frazer tập trung nghiên cứu về lửa - một trong những phát minh quan trọng và vĩ đại nhất của con người, thông qua huyền thoại. Lửa chính là khởi nguyên của huyền thoại. Nghiên cứu các huyền thoại về lửa, cũng chính là nghiên cứu về nền văn minh, văn hóa của loài người, nghiên cứu về cách ứng xử, cách nghĩ ... của người cổ xưa để từ đó nghiên cứu con người trong mối quan hệ với các hiện tượng thiên nhiên hay với các hiện tượng tinh thần...

Tác giả đã chia cách thức làm ra lửa thành ba thời kỳ khác nhau, tương ứng với ba thời đại: Thời đại không có lửa; thời đại dùng lửa; thời đại làm ra lửa. Ở thời kỳ thứ nhất, con người chưa biết cách sử dụng lửa, thậm chí không biết đến cả sự hiện hữu của lửa. Ở thời kỳ thứ hai, con người tiến tới chỗ biết được sự mặt của lửa và sử dụng lửa để sưởi ấm và nấu chín thức ăn, nhưng vẫn còn chưa biết mọi cách làm ra lửa. Tác giả cho rằng, những người Bakongo trong thung lũng hạ Congo đã dùng lửa nhờ vào đám cháy do sét đánh cháy ngọn cây; Thổ dân trên đảo Thái Bình Dương còn chứng kiến lửa phát sinh từ cây cọ sát vào nhau do gió thổi mạnh... Hay con người đã ghè đập các hòn đá vào nhau để đánh lửa... Ở thời kỳ thứ ba, con người phát hiện ra và sử dụng thường xuyên, như cách thức đánh lửa, một hoặc nhiều phương pháp mà ngày nay vẫn còn thấy hoặc mới gần đây vẫn còn thấy phổ biến ở những giống người lạc hậu nhất...

Trong cuốn sách, ông đã nghiên cứu, chỉ ra được sự tương đồng giữa các mô típ huyền thoại (về thần giữ lửa, đối tượng lấy cắp lửa, phương thức lấy lửa, dụng cụ lấy lửa, các loại gỗ để giữ lửa) ở những khu vực hoàn toàn khác nhau trên thế giới... Chính vì vậy, với Frazer trong nghiên cứu huyền thoại chỗ quan trọng nhất là giai đoạn chuyển từ ma thuật đến tôn giáo, mà “Các huyền thoại về nguồn gốc của lửa” là một tác phẩm tiêu biểu.

Cuốn sách là một tài liệu nghiên cứu, tham khảo có giá trị, qua đó cung cấp thêm thông tin, tư liệu để nghiên cứu lịch sử văn minh và văn hóa của loài người. Cuốn sách được dịch công phu, văn phong rõ ràng, mạch lạc.




Bình luận